دغدغه های من در فلسفه تربیت و فناوری

ایزرایل شفلر

چهارشنبه, ۱ ارديبهشت ۱۳۹۵، ۱۲:۳۸ ق.ظ

ایزرایل شفلر( 1922)، فیلسوفی آمریکایی است که سال های کرسی استادی دانشگاه هاروارد را دارا بوده است. وی دارای تألیفاتی در فلسفه ی تعلیم و تربیت، فلسفه ی علم، معرفت شناسی و تربیت دینی است.
بیان نظرات او در فلسفه ی تحلیلی تعلیم و تربیت از موضوعات اصلی است. شفلر در شروع آثار و کتبی که در زمینه فلسفه ی تحلیلی تعلیم و تربیت به رشته تحریر در آورده است، بارها دیدگاه خود را درباره فلسفه، فلسفه ی تحلیلی و فلسفه ی تعلیم و تربیت شرح می دهد. شفلر نخست در تعریف فلسفه می گوید: "فلسفه، جستجوی یک بینش کلی بر پایه ی عقلانیت و منطق است. از لحاظ تاریخی به کسانی فیلسوف گفته می شود که در موضوعاتی چون طبیعت جهان فیزیکی. ذهن، علیت، فضیلت، قانون، تاریخ و اجتماع تفکر و تفحص کرده اند. یک فیلسوف با ابزار دلایل و شواهد در جستجوی دقت و وضوح درباره ی اشیا است. او برای حداکثر بصیرت و حداقل ابهام تلاش می کند. منظور شفلر از پایه ی عقلانی و منطقی توجه صرف به عقل نیست، بلکه او به اعتبار دلایل و قابل قبول بودن ابزارها و روش ها در دست یابی به دانش تأکید دارد. برای مثال، شواهد تجربی که در علوم مد نظر است، خود اساسی قابل قبول در استدلال های علمی و فلسفی است. از دیدگاه او تفاوت فلسفه با علم در آن است که موضوعات فلسفی کلی تر هستند، و فلسفه، علم را روشی برای دست یابی به فهم بیشتر به حساب می آورد و آن را نوعی تجربه ی بشری می شناسد.
سپس شفلر به وضعیت کنونی فلسفه و آن چه دغدغه ی فیلسوفان است می پردازد. از دیدگاه او فلسفه در صورت کنونی آن به سوی وضوح بخشی مفاهیم، تصورات، بررسی روش های استدلال و ارزیابی عقاید بنیادین سوق داده می شود، تا این که به ترکیب باورهای موجود بپردازد و تصویری از جهان ارایه دهد. این رویکرد از ابزارهای منطقی، زبان شناختی و معناشناختی بهره ی فراوان می برد. این برداشت از فلسفه که امروز فراگیر شده است، دارای ریشه ی کهن در سنت فلسفی است. شیوه ی سقراط در بحث و گفتگو برای نقد و ارزیابی مفاهیم و عقاید بی شباهت به تحلیل های فلسفی معاصر نیست. همان گونه که سقراط روش خود را در بسیاری از موضوعات به کار می گرفت، تحلیل های فلسفی معاصر نیز به عرصه های گوناگون دانش بشری وارد شده است. از آغاز قرن بیستم تحلیل های فلسفی در علوم، ریاضیات و اخلاق متداول شد و پس از آن عرصه هایی چون حقوق، مذهب، دیدگاه های اجتماعی و تعلیم و تربیت را نیز در برگرفت.
شفلر در مقدمه ی کتاب عقل و تدریس نظر خود را درباره ی تحلیل در موضوعات و مسایل تربیتی بیان کرده و می گوید:"من در طول سال ها از برخورد تحلیل گرایانه با عناوین تربیتی حمایت نموده و از ارتباط علایق کلی فلسفی با موضوعات خاص تربیتی دفاع کرده ام، اما هیچ گاه تحلیل را به عنوان تلاش فلسفی خودبسنده ای تفسیر نکرده ام که توانایی به بار آوردن یک مکتب فکری تعلیم و تربیت را دارا باشد. تحلیل برای فلسفه امری ضروری است، اما برای کار کردن به مواد و محتوا نیازمند است، برخورد فلسفی با موضوعات تربیتی در واقع ابزارها و روش های تحلیل را پیش فرض می گیرد ولی آن را به دنیای مشترک ما از دانش و عمل ارجاع می دهد. به نظر من جدا کردن اندیشه از عمل برای هر دو زیان بخش است، در حالی که پیوند بین این دو سبب غنای در عمل و وضوح در اندیشه می شود.
از نظر شفلر ویژگی اساسی فلسفه ی تحلیلی روحیه ی علمی با روش های منطقی است. همان روش هایی که در منطق صوری کاربرد دارند و دقت، بیشتر از نظریه پردازی، اساس چنین فلسفه ای است.

موافقین ۰ مخالفین ۰ ۹۵/۰۲/۰۱
حمید احمدی هدایت

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی